سؤال – آیادرایام محرمبه خصوص در روز عاشورا که مردم پس ازعزاداری بهترین غذارابه بهانه اطعام می خورند...

سؤال – آیادرایام محرم وصفربه خصوص در روز عاشورا که مردم پس ازعزاداری ،بهترین غذاها رابه بهانه اطعام می خورند و شکمی از غذا درمی آورند و روضه‌خوانها کشته شدن حضرت حسین را دستاویز قرارداده و طوطی‌وار مرثیه میخوانند و کیسه‌های خود را پر میکنندصحیح است ؟ در حالی که دراین روز را نه باید طعام زیادی خورد و نه روزه بودبه نظر شما خرج و اطعام در چنین روزی صحیح و ثواب دارد یا خیر ؟ 
جواب - عاشورا روز شومی است که بنی‌امیه لعنهم الله آنرا بر خود مبارک دانسته‌اند و به شکرانه آن روزه میگرفتند و بر دوستان آل‌محمد علیهم السلام که در اندوه مصیبت آن بزرگواران در آن روز (روز عاشورا)هستند، روزه حرام است چون روزه برای شکر بر سلامتی است نه مصیبت ، لذا مثل هر صاحب مصیبتی میل به غذا و طعام نمیکنند و همین قدر چیز مختصری در آن روز می‌خورند که شبیه بنی‌امیه که در آن روز روزه میگرفتند نشوند و در حدیث است از عبدالله بن سنان که گفت داخل شدم بر حضرت ابی‌عبدالله علیه السلام در روز عاشورا در حالیکه اشکهای آن حضرت مثل مروارید از چشم آنحضرت میریخت پس عرض کردم از چیست گریه شما ؟ فرمود آیا غافلی آیا نمیدانی که حسین علیه السلام در مثل امروز شهید شد ؟ عرض کردم چه میفرمائی در روزه آن ؟ فرمود روزه بگیر در آن بدون نیت از شب و افطار کن آنرا بدون شماتت و آنرا روز روزه کامل قرار مده و افطار تو بعد از نماز عصر باشد بیک ساعت به شربتی از آب پس در مثل آن وقت در آن روز جنگ برطرف شد از آل رسول الله صلی الله علیه و آله . تمام شد حدیث . و سیره علما دین این بوده که امر میفرمودند در آن روز غذائی در منزل درست نکنند و از روز پیش غذای مختصری نگاه میداشتند و میل میفرمودند . 

 و اما اینکه در آن روز اطعام و مهمانی میکنند امری به آن در اخبار ندیده‌ایم و مدحی مسلما ندارد و شاید منشأ آن این بوده است که بعض اهل خیر در آن روز بمناسبت ذکراهل بیت و یاد فقرای دوستان اهل بیت خواسته‌اند که خیری کرده باشند و اطعامی کرده باشند و بعد کم‌کم از باب نادانی و جهالت و چشم‌هم‌چشمی‌ها باینجا رسیده است که بهترین اغذیه و مهمانیها را در این روز میکنند و در روزعاشورا شربت میدهند و غذاهای متنوع میپزند و همه اینها از جهالت و نادانی و فراموش کردن اصل مطلب است و الا دوست ایشان که در آن روز مخصوصاً متذکر مصائب حضرت سیدالشهدا روحی و ارواح العالمین فداه و مصائب اصحاب و اهل بیت آن بزرگوار است چه مهمان باشد چه صاحبخانه کجا رغبت به غذا خوردن دارد چه برسد باینکه غذای خوب و خوشمزه بخواهد . و اما اینکه در غیر این روز هم معمول است که در ایام اقامه تعزیه مهمانی هم میدهند از باب اینکه اطعام مؤمنین چه فقیر باشند چه غنی عمل مستحبی است منعی از آن نیست . 
و اما عمل روضه‌خوانهائی که به نیت کسب و پر کردن جیب خود ذکر مصائب آن بزرگواران را چه در آن روز و چه در روزهای دیگر میکنند کسب حرامی است که انتخاب کرده‌اند و تأکل به آل‌محمد علیهم السلام حرام است مگر آنها که مؤمنند و ذکر مصیبت و فضائل آن بزرگواران را از باب اخلاص میکنند و اگر صاحب منزل یا دیگران اکرامی بآنها میکنند آن مطلب دیگری است و البته آن‌چنان ذاکرینی نزد خداوند مأجور هستند و مؤمن هم البته از اکرام آنها که استحقاق آنرا دارند خودداری نمیکند و طبیعی هر دوستی است که وقتی که می‌بیند کسی مدح و ستایش دوست او را میکند(یعنی اهل بیت) و نام او را بلند میکند و دیگران را بیاد او میاندازد دوست میدارد که اکرام آن گوینده و تعظیم و تبجیل او را بکند و اگر تنگدست است کمک مالی باو بکند خاصة وقتیکه خود آن گوینده محبوب او را دوست میدارد و با اخلاص ذکر محبوب او را مینماید و این اکرام‌ها متفرع بر دوستی است و دوستی که باشد دستور خاصی نمیخواهد و بد نگفته است شاعر : 
 استاد تو عشق است چو آنجا برسی‌

او خود بزبان حال گوید چون کن 
و حتی شخص دوست اگر کسی از باب نفاق یا طمع هم ذکر محبوب او و خصال محبوب او را میکند و بر مصائب محبوب او اظهار تأثر میکند و نام محبوب او را بلند میکند از اکرام آن گوینده و انفاق بر او خودداری نمیکند ، این است که در این اوقات که مجالس ذکر محمد و آل‌محمد علیهم السلام تقریباً منحصر بهمین مجالس ذکر مصائب حضرت سیدالشهداء علیهم السلام شده و در مجالس دیگر کمتر اسمی از خدا و رسول برده میشود در تشکیل این مجالس باید کمال اهتمام را نمود و از تشویق ذاکرین و مستمعین خودداری ننمود ، ذاکرین را باید اکرام نمود خواه عمل آنها از روی ریا باشد خواه از روی صدق ، آنها خود دانند و نیتشان ، اگر از روی صدق باشد خداوند هم اجر جزیل بآنها عطا میفرماید و اگر از باب طمع و ریا باشد خود دانند و خدای خودشان ، در گور خودشان میخوابند و ضرری برای مؤمنین از این جهت ندارند ولی غرض مؤمن حاصل شده است و اسم مولای او بلند شده است و همین مؤمن را کافی است . 
و همچنین آنچه معمول است که از مستمعین پذیرائی میکنند و چای و ... میدهند و آنها را اطعام میکنند و باین وسائل اسباب اجتماع آنها میشوند بسیار خوب است و همین اجتماعات است که اسباب باقی ماندن ذکر محمد و آل‌محمد علیهم السلام شده است و اگر این زوائد در کار نباشد جمع نمیشوند و ذکر محمد و آل‌محمد علیهم السلام خاموش میشود و اگر چه بسیاری از مستمعین هم به نیت همین زوائد جمع میشوند ولی بهر نیت که هست باز شنیدن ذکر محمد و آل‌محمد علیهم السلام باعث متذکر شدن آنها میشود و دوستی‌های ضعیف آنها تقویت میشود و کم‌کم نیت آنها خالص تر میشود و هدایت پیدا میکنند و واقعاً از ناصرین و موالیان محمد و آل‌محمد علیهم السلام میشوند و همه این انفاق‌ها برای انفاق‌کننده انفاق در راه خدا محسوب میشود . نخوانده‌اید در احوال حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام که چه انفاقها بر مردم مینمودند و چه ضیافتها مینمودند و اغلب آن انفاقها و ضیافتها برای مؤمنین مخلصین نبود و چه بسا که بر منافقین بیش از مؤمنین انفاق میفرمودند و به همین روش ذکر خدا و رسول را زنده نگاه میداشتند که باقی بماند تا آنکه باهلش برسد و متذکر شود و ما هم که در همه چیز باید متابع ایشان باشیم از همین سیاست ایشان باید پیروی کنیم و غرضمان بلند شدن ذکر ایشان و باقی ماندن آن باید باشد و بر جهالت‌های مردم باید صبر نمود و شکیبائی داشت و اغماض از آنها نمود همان طور که خداوند در صفت بندگان خود میفرماید و اذا مرّوا باللغو مرّوا کراما یعنی هر گاه بر کار لغو بگذرند میگذرند بطور کرامت ، یعنی چشم روی هم میگذارند و چیزی نمیگویند و با جاهل جز به مدارا نمیتوان راه رفت و همه انبیا با امم خود به مدارا راه میرفتند و اگر کسی بخواهد جاهل را از همه جهالتهایش باز دارد البته متحمل نمیشود و باید با رفق و مدارا با او رفتار کرد و کم‌کم او را از جهالتهایش باز داشت و اگر یک‌مرتبه بخواهند او را از همه جهالت‌ها منع کنند میگریزد و فرار میکند و دیگر ابدا تربیت نمیشود . و از همین باب است که در مراسم تعزیه که معمول است بسیار کارهای ناشایست میشود مثل همین شبیه‌ها که درست میکنند نعوذ بالله یکی بصورت حضرت سیدالشهداء علیه السلام میشود ، یکی بصورت حضرت ابی‌الفضل ، یکی بصورت شمر ، یکی بصورت سنان ، یکی بصورت ولی معذلک می‌بینید که علما منع شدید از آن ننموده‌اند و به همین که گاه میفرمایند این کارها صحیح نیست اکتفا مینمایند و این نیست مگر از باب مدارا و الا ابداً به این حرکات زشت راضی نیستند ولی ملاحظه میکنند که این جاهل‌ها بهمین جهت‌ها جمع میشوند و در ضمن ذکر حضرت سیدالشهداء علیه السلام را میکنند و اگر آنها را بشدت منع کنند دیگر جمع نمیشوند و ذکری از ایشان هم نمیکنند و بکلی از یاد ایشان میروند و دیگر امیدی هم به هدایتشان نیست ، ولی اگر بهمان صورتهای جاهلانه جمع شوند و ذکر خدا و رسول را هم بکنند فایده آن ذکر بیش از ضرر آن جهالتها است و ببرکت ذکر ایشان کم‌کم ترقی میکنند و معرفت پیدا میکنند و کم‌کم دست از آن جهالتها برمیدارند ، این است که بر جهالتهای آنها صبر میکنند تا آنکه کم‌کم هدایت بیابند . و اگر به کنه این عرایض پی ببرید وجه بسیاری از این قبیل مسائل برای شما روشن میشود و میفهمید که سکوت و اغماض علما از باب مدارا و سیاست تعلیم و تربیت است و الا معایب آن جهالتها بر ایشان پوشیده نیست .